چیا پرێس- خێرۆ گرعزێری

بەریا پانزدە سالا ژ نهوە و ل ئێڤاریا 14ـی ئابا سالا 2007ـێ، چار تەرەمپێلێت TNTـی کری ژبا رێکخستنا قاعیدە ئا تیرۆرستی ڤە ل سەنتەرێ ناحیە گرعزێر و کۆمەلگەها سیبا شێخ خدر و گوندێ عزێر تەقاندن.

سەرباری وێ یەکێ کە پتر ژ 300 کەسی دئەنجامێ وان تەقینادا شەهید بوو لێ هەتا نهوە ژبا حکومەتا عراقێ ڤە وەکە شەهید نەهاتینە هژمارتن و مافێ قوربانیا و زیان پێکەتیا نەهاتیە دان.

کەسێت بێ گونەھ و زارۆک ژ ڤان هێرشا رزگار نەبوون و 700 کەس ب ڤێ ئەگەرێ بریندار بوون و چارەنڤیسێ هژمارەکا وەلاتیا پشتی پانزدە سالا ژ ڤان تەقینا هیش دیار نینە.

مەمۆ سعید کورێ یەک ژوان وندابوویێت 14ـی ئابە وەها ژ چیا پرێس رە دبێژە، "ل وێ رۆژا فەرمانێ بابێ من ژمال دەرکەتبوو چوو بوو بازارێ گرعزێر دا خوارنەکێ ژمەرە بینێ ژ شیڤێ رە لێ قەدەر ئەو بوو بابێ من ل تەقینا گرعزێر بێ سەروشوون بوو و هەتا نهوە چارەنڤیسێ وی نەدیارە مە چەند گەریان کر ژی لێ مە بابێ من نەدیت و هەتا نهوە ژی ئەم چ دەنگ و باسێت دروست ژێ نزانن".

"ناڤهاتی داخوازیێ ژ حکومەتا عێراقێ دکە لێگەریانەکا باش ل وان وندابوویا بکه و چارەنڤیسێ وان دیاربکه هەکە مرینه یانژی دساخن و ئەو کەسێت بووینه ئەگەرێ ڤان تەقینا بێنە گرتن و بگەهنە سزایێ خوە ژبەر ئەو رۆژا ب ترس و شێڤا تاری ئەوێت مە ب چاڤێت خوە دیتین چجارا ژبیرا مە ناچن".

هەروەها سەنا بەرەکات ژ ناحیە گرعزێرە خوەدانا 11 قوربانیا یە بڤی ئاوای بەحسێ وێ رۆژا رەش دکە، "ژ مالا مە 4 کەس شەهید بوون و 7 بریندار مال ب تەمامی وێران بوو مە گەلەک دیمەنێت ب ترس ل پێش چاڤێت خوە دیتن گەلەک پارچەیێت لاشا گەلەک دەست و لنگ یان سەری مە نالە نالا بریندارا دکر ل بن خانیێت کەتی دە یان دیتنا جنازێت کەتی ل بازارێ گرعزێر بێی کە ئەم زانبن چ چێبوویە و چ ب مە هاتییە ئەم ژسەر هەشێت خوە چوو بوون". 

ڤێ کەچێ پتر گۆت، " هەتا نهوە حکومەتا عراقێ چ تشت ژوان رە نەکریە و هەتا شەهیدێت وانژی ب شەهید نە نڤیسینه و حەقێ وان وندا کرییە، ژبەر ڤێ یەکێ داخوازیێ دکە حکومەتا عێراقێ چاڤێت خوە ڤەکە و ئەو کەسێت هەتا نهوە د وندا خوەیابکه و کەس و خوەیێت قوربانیا قەرەبۆ بکە".

سەرباری وێ یەکێ کە دوی وەختی دە نڤیسەر و کەسێت کە ل بوارێ ئەدەبی و هۆنەری دە کار دکن ژ پێکهاتە و باژارێت دی رۆلەکی کێم دیتن لێ نڤیسەرێت ئێزیدی کە هنگێ ب تلیێت دەست دهاتنە هژمارتن کارین ڤان هێرشا ئەرشیف و دۆکیۆمێنت بکن برێیا بەرهەم و کارێت خوە.

نڤیسکار و چالاکڤانێ ئێزیدی ئیبراهیم تەمری یەک ژوان نڤیسکارێت هەکە کتێبەک گرێدای ڤێ فەرمانێ بەلاکر بوو و تێدا بەحسێ فەرمانێ و چاوانیا روودانا وێ و کەسێت بووینه قوربانی دکە، ب دیتنا نڤیسکاری، "ئەڤ تەقین ب مەرەما قرکرنا ئێزیدیا هاتبوو رێکخستن و تێدا ماددێت دژوارێت کیمیای هاتبوونە بکارئانین وەک ماددێ C4 و گەلەکێت دی ژبەر وێ یەکێ ل وەختێ پەقینێ گەلەک جنازە کەتنە ئەردێ بێی کە یەک جلک ژی لبەر بمینێ و ب سەدان کەس ژێک بەلا بوون هنەک بێ دەست و لنگ هنەک ژی بێ سەری مان و گەلەک دیمەنێت دل ئێش دهاتنە بەرچاڤ".

زێدەتر گۆت، "ئەو یەک ژوان کەسان بوو وەختێ فەرمانێ وی بخوە قەت و پارچێت گەلەک ژ قوربانیا ل گۆرا بکۆم دە ڤێشارتینه ل مەزارێ شێخ مەند ل قبلەتا چیایێ شنگالێ، ژبەر کە ئەو گەلەکێ بێ سەروبەر ببوون ناسکرنا وان گەلەکێ ب زەحمەت بوو و کەسی ناس نەدکرن، ل پشتی فەرمانێ ب دەھ رۆژا ژی مە گوھ یان چاڤ یان پارچەیێت کچکوک یێت وان قوربانیا ددیتن و کۆم دکرن ژبەر وێ یەکێ گەلەک ژوانێت هەتا نهوە نەهاتینه دیتن رەنگه ل وێ گۆرا ب کۆم دە هاتبنه ڤێشارتن".

وەکە هەموو جارەکێ ئیدارە ژی ل ڤی مەلەفی دە ب کێم خەمی دئێتە هژمارتن ژبا خەلکێ ناحیێ ڤە و ئەو ژی ب گازنن ژ حکومەتا عراقێ و لگۆری وان حکومەت چ داخوازا وان لدۆر قەرەبۆکرنا ڤی خەلکێ زیان پێکەتی قەبوول ناکە.

رێڤەبەرێ ناحیا گرعزێر خدر خوەدێدا ژ چیا پرێس رە ئاشکەرا کر، "ژمارا قوربانیێت فەرمانا گرعزێر 1092 کەسبوون و 372 مال و 180  دکان ل ناحیێ چێکرن کە ل ئەنجامێ تەقینێ دە خەراببوون و 1225 مالا وەک هاریکاری ژبۆ چێکرنا مالێت خوە کوژمێ 12 تا 23 وەرەقێت دولاری گرتن ئەڤژی لگۆری وێ زیانا ب مال و خانیێت وان بووی هاتە دان".

چەند جارا وان داخواز ژ حکومەتا عراقێ کریە کە معاشەکی ژوان شەهیدا رە چێکن و ب شەهید بێنه ناسکرن لێ ژبەر کە خوەدانێت وان شەهیدا معاشەکێ ژبا حکومەتا هەرێما کوردستانێ وەردگرن نائێتە قەبولکرن و ئەو معاش ژی ب راستی گەلەکێ کێمە و نە لگۆری ئاستێ زیانا ب وان کەتی یە.

لگۆری ئامارا 79 کەس هەتا نهوە چارەنڤیس ونداینە کە دئەنجامێ تەقینێت ناحیە گرعزێر دە بێ سەروشوون ببوون.